Zwart-wit beelden van Staphorster mannen en vrouwen op het ijs in Staphorst. Vrouwen zijn gekleed in klederdracht, compleet met oorijzers en mannen in de typische Staphorster mannendracht.  Zowel mannen als vrouwen schaatsen en kinderen leren de kunst, zich vasthoudend aan Staphorster biezen stoelen. De jonge mannen doen ook een soort ringsteken op de schaats, terwijl rijen meisjes bewonderend toekijken.

Over de auteur:

Polygoon ontstond in 1919 onder leiding van Jules Stoop, eerder hoofd documentaire van de Haarlemse filmstudio Hollandia Filmfabriek. Samen met de gebroeders Osche maakte Polygoon in 1921 haar eerste grote bioscoopfilm (Neerlands Volksleven in de) Lente, waarin typische Nederlandse volksgebruiken in het voorjaar aan bod komen. De film doet het commercieel gezien niet al te best in de bioscopen, maar in de pers wordt deze wel positief ontvangen.

Vanaf 1922 begint Polygoon met de productie van bioscoopjournaals, waarmee het de bioscoopbezoeker wil vermaken en informeren.

'Waar zij niet zijn, is niets te doen' is de slogan van het bioscoopjournaal Hollands Nieuws. De slogan verwijst naar de vier cameramannen die voor het journaal van filmfabriek Polygoon door heel Nederland trekken op zoek naar nieuwswaardige gebeurtenissen. Kenmerkend voor de journaals is het gebruik van humor en de positieve benadering in de keuze en presentatie van de onderwerpen. De journaals dienen aan een vaste formule te voldoen, te weten het tonen van 'gebeurtenissen van actueel belang en technische nieuwigheden'. Tegelijkertijd wil men het publiek 'onderrichten en opvoeden door te wijzen op allerlei misstanden'.

Vanaf 1932 krijgen de polygoonjournaals geluid. Het Hollands nieuws, later omgedoopt tot Neerlands Nieuws, verschijnt tot 1939.

Foto's:

Toelichting
Wendelien Voogd:

Ja, ouder dan het eeuwenoude
Wijde Gat, oord van roerdompen,
rietsigaren, winter, van schaatsen
over balken in het ijs en de loerende
Bullebak eronder (schaats daarom nooit
dicht bij een wak), het tafeltje
met warme chocola en koek en worst
en jongens die met meiden staan te vrijen

Een fragment uit de gedichtenbundel van Staphorst (Koos Geerds).

De Polygoon-beelden van de schaatsende Staphorster mannen en vrouwen tonen een aardig fenomeen uit Staphorst. Namelijk dat schaatsen zo veel beoefend en populair is in het Overijsselse dorp. De Staphorster kerk is doorgaans geen fan van sportbeoefening, maar voor schaatsen lijkt een uitzondering te zijn gemaakt. Wellicht omdat schaatsen een zeker nut had. In de winter ging je op de schaats naar Zwolle, Kampen of Genemuiden, om spullen te verkopen op de markt.

Als het weer het toeliet, bonden de Staphorsters de 'skeugels' onder om te schaatsen op de plassen en vaarten rondom het dorp. Het ijs vormde een welkom decor voor de hofmakerij, zoals de Polygoon-beelden laten zien. Wat opvalt is de enorme vaardigheid en snelheid waarmee zowel mannen als vrouwen over het ijs scheren. In Staphorst maakte de sport geen onderscheid tussen mannen en vrouwen en lijkt kerk noch klederdracht de vrouwen te weerhouden om zich als danseressen over het ijs te bewegen.

Terug naar het overzicht