Voor het onderdeel ‘de vuile was’ van het programma Pauw en Witteman bezoekt de cabaretier Diederik Ebbinge een partijbijeenkomst van de SGP in Staphorst. Hij zingt mee met psalmen op hele noten, stelt een vraag naar aanleiding van een programmapunt over het platform voor verslaafden en luistert naar de rest van de vergadering. Na afloop vertelt hij bij Pauw en Witteman over zijn ervaringen: Dat het hem opviel hoe gastvrij ze werden ontvangen, dat er eerst uitvoerig psalmen werden gezonden en gebeden (dat mocht niet gefilmd worden), dat er vrouwen in de zaal zaten en dat de eigenlijke vergadering maar een kort onderdeel van de hele bijeenkomst was.

Paul Witteman concludeert dat de SGP, die een mondaine opgang zou maken, toch nog wel stevig in het christelijk gelid zit, maar politiek commentator Frits Wester, die ook aan tafel zit, nuanceert Witteman’s uitspraken: men mag dan wel nog steeds psalmen op hele noten zingen, maar dat heeft niks te maken met mondain of niet. Het feit dat de SGP televisiecamera’s toelaat tijdens haar vergaderingen is al een grote stap.

Vervolgens gaat de discussie over islam en over de vraag of de Nederlandse staat door middel van subsidies moet ondersteunen dat vrouwen niet aan politiek kunnen deelnemen en gescheiden moeten zwemmen. Diederik Ebben voegt hier nog aan toe dat ook in Staphorst het zwemmen een heikel punt is en dat de SGP dreigt de subsidie van het zwembad in te trekken omdat de partij vanwege haar geloof tegen recreatief zwemmen is.

Bekijk de talkshow Pauw en Witteman online

Over de auteur

Pauw & Witteman was een actualiteitenprogramma van de VARA dat werd gepresenteerd door Jeroen Pauw en Paul Witteman. Er werd gediscussieerd over actuele nieuwsonderwerpen met vaak een of meerdere gast(en) uit de politiek aan tafel. Het programma werd elke werkdag live uitgezonden op Nederland 1 om 23.00 uur.

Aanvankelijk werd het programma geproduceerd door zowel de VARA als de NPS, maar nadat de NPS in september 2010 met andere omroepen fuseerden werd Pauw & Witteman vanaf het vijfde seizoen door de VARA alleen geproduceerd.

In 2010 werden de gastheren in een ingezonden brief in de Volkskrant beticht van islamofoob gedrag. Jeroen Pauw maakte zelf in een van de uitzendingen kenbaar dat hij niet in een multiculturele samenleving gelooft en stelde daarnaast dat hij de islam een godsdienst of ideologie vindt die in verschillende delen van de wereld voor ellende zorgt.

Diederik Ebbinge, (Enschede, 9 mei 1969)  is cabaretier en vormde samen met Rutger de Bekker en Remko Vrijdag het gezelschap de Vliegende Panters. In 2008 ging iedereen zijn eigen weg. Tegenwoordig houdt Diederik Ebbinge zich bezig met regisseren van korte films.

Toelichting
Wendelien Voogd

In het item van Pauw en Witteman brengen de programmamakers de SGP in verband gebracht met de Islam. De discussie gaat over de vraag hoe je als overheid omgaat met aspecten van orthodoxe religies die tegen Nederlandse waarden indruisen, zoals het gescheiden zwemmen of het niet mogen participeren aan de politiek, zoals vrouwen in de SGP. Een van de deelnemers aan de discussie vindt dat Nederland deze ideologie van ongelijkheid niet door middel van subsidies mag ondersteunen: ‘Wij houden hier vrouwen niet apart van mannen’, is zijn standpunt.

Vaak wordt in dergelijke discussies vergeten dat er in de Nederlandse samenleving ook talloze momenten zijn dat mannen gescheiden van vrouwen activiteiten uitoefenen en dat het vaak hun eigen keus is. ‘Wij houden hier vrouwen niet apart van mannen’, is een stoere uitspraak, maar onjuist: Mannen en vrouwen houden in Nederland gescheiden hun toilet, bijvoorbeeld, en Nederlanders zouden fel protesteren als een bezuinigingsmaatregel alle openbare toiletten uniseks zou maken. We zouden ons niet prettig voelen, niet op ons gemak. Preutsheid is cultuurbepaald en wat we hier onkies vinden, is ergens anders normaal en omgekeerd. Beschouwen wij het als vrouwenonderdrukking als vrouwen de mannentoilet niet mogen bezoeken? Nee, en hetzelfde geldt voor Marokkaanse en Turkse mannen en vrouwen die gescheiden willen zwemmen of les krijgen.

Ook in de orthodox protestante kerk gelden andere normen voor mannen en vrouwen, die door sommigen als onderdrukkend worden beschouwd: vrouwen mogen geen broeken dragen, moeten met bedekt hoofd een kerkdienst bijwonen en kunnen geen functies bekleden in de partij. Ook bij deze gedragingen is de kritiek niet van de lucht.

Samenlevingen veranderen vaak uit zichzelf en meestal beschikken vrouwen en meisjes over de inventiviteit om voorschriften die zij als onderdrukkend beschouwen naar hun eigen voordeel om te buigen:zZo dragen in Staphorst veel meisjes een rok, maar dan wel zo kort mogelijk, en hebben Marokkaanse en Turkse meisjes van de hoofddoek een mode statement gemaakt.

Natuurlijk, als er sprake is van echte onderdrukking, en vrouwen schreeuwen om hulp om te worden bijgestaan, moeten we dat doen. Maar om vanuit onze eigen waarden te bepalen wat onderdrukking is, gaat te ver, zowel als het gaat om vrouwen binnen de Islam als binnen de orthodoxe Protestante samenleving.

Terug naar het overzicht